Vragen

Het wordt vaak gezegd dat vragen stellen cruciaal is voor goed luisteren, en dat hoor je ook van veel professionals en bijvoorbeeld docenten. Maar er zijn momenten waarop het stellen van vragen niet per se de beste manier is om echt te luisteren. Ik zou hier graag wat dieper op in willen gaan.

Wanneer iemand diep verwikkeld is in het delen van hun gevoelens of het vertellen van een ervaring, kunnen onderbrekingen, zelfs in de vorm van goedbedoelde vragen, hun gedachtegang verstoren en ervoor zorgen dat ze zich ongehoord voelen.

Sommige vragen kunnen onbedoeld de spreker naar specifieke antwoorden leiden of hen in richtingen duwen waar ze oorspronkelijk niet naartoe gingen. In deze gevallen beïnvloedt de luisteraar onbedoeld het verhaal in plaats van de organische expressie van de spreker toe te staan.

Zelfs als het onbedoeld is, kunnen bepaalde vragen kritisch lijken, waardoor de spreker zich verdedigend of onbegrepen voelt. Bijvoorbeeld, vragen “Waarom deed je dat?” kan beschuldigend klinken, ook al is het alleen bedoeld om duidelijkheid te zoeken.

In gevoelige situaties, zoals gesprekken over trauma, kunnen specifieke vragen onbedoeld de spreker pijnlijke momenten laten herbeleven of emotionele nood verergeren.

Voortdurend vragen stellen kan voor de spreker aangeven dat de luisteraar niet volledig aanwezig is of niet begrijpt wat er wordt gedeeld, wat ontmoedigend kan zijn.

Soms komen vragen voort uit aannames, wat de essentie van de boodschap van de spreker kan verstoren. De luisteraar kan onbedoeld zijn eigen overtuigingen of perspectieven op de spreker leggen.

De focus moet op de spreker liggen, vooral in emotionele of kwetsbare gesprekken. Echter, frequente vragen kunnen de aandacht naar de luisteraar verleggen of het onderwerp veranderen, wat afbreuk doet aan de primaire boodschap van de spreker.

Soms hebben mensen de behoefte om te ventileren of hun emoties te uiten zonder onderbreking. Vragen stellen in zulke momenten kan de emotionele vrijheid die de spreker zoekt, belemmeren of beperken.

Luisteren is een evenwichtsoefening. Het vereist ervaring om te weten wanneer vragen te stellen en wanneer te zwijgen. Maar bovenal gaat luisteren over oprechte aandacht en aanwezigheid, en soms is het meest ondersteunende wat we kunnen bieden de ruimte en tijd voor iemand om zich volledig te uiten. We vinden namelijk vaak de diepste verbindingen en authenticiteit in die stilte en de ruimte.