De grot van Plato in 2012
Tijdens mijn eerste studiejaar Communicatie had ik twee blokken Filosofie. Een aantal onderdelen van dat blok ben ik nooit vergeten. Wittgenstein, Hume, Descartes, Nietzsche boeiden mij enorm. De docent vertelde uiteraard ook over de ‘Grot van Plato’…ik hing aan zijn lippen.
In een grot zit een aantal mensen vastgebonden met hun rug naar de opening. Achter hen is een hoge muur. Daarboven lopen mensen. Achter de muur is een groot vuur. Daardoor worden er flakkerende schaduwen op de wand geworpen. De grotbewoners zien alleen die schaduwen. Omdat ze zo al vanaf hun geboorte zitten, denken ze dat er alleen schaduwen bestaan. Stel dat iemand kan ontsnappen. Hij zou zich verbazen over de scherpe contouren van de werkelijke voorwerpen. Tevens dat de zon leven schenkt aan de mensen, planten en dieren, net zoals het vuur de schaduwen in de grot vormde. Als hij terugkomt in de grot en alles vertelt, geloven ze hem niet. Ze wijzen naar de wand en zeggen dat alles wat ze daar zien, alles is wat er bestaat.
Het is 2012. We hebben de grot van Plato zo volgehangen met touchscreens, plasmaschermen, lichtpunten en computers dat we de schaduwen op de wand helemaal niet meer zien. We consumeren steeds vaker illusies. Jean Baudrillard (socioloog, filosoof) betoogt dat we leven in een wereld waarin simulaties en imitaties van de realiteit echter zijn geworden dan de realiteit zelf. Authentiek en toch nep. Foto’s bewerken we tot ideaalbeelden, plastic kerstbomen zijn niet te onderscheiden van echte kerstbomen, we maken berglandschappen vol sneeuw na in een hal zodat je ook als het buiten 25 graden is het gevoel hebt te skieen in je geliefde Oostenrijk en wie heeft er nog ‘echt’ lang haar zonder extensions.
De Grot van Plato dringt zich ook nu op. Die grot waarin we soms de neiging hebben alleen maar naar ‘schermen’ zitten te turen in plaats van bezig te zijn met de ‘echte’ dingen van het leven buiten de grot.
Waar is de “echte werkelijkheid” ? Wat is de “echte werkelijkheid”? Vervreemd het leven met tablets, mobiele telefoons en de “google waarheid” naast dat het ons veel goeds brengt, ons ook niet van onszelf en het “echte”leven?
