Institutioneel werken en denken

Als mensen zeggen dat ze zich niet gehoord voelen door een bedrijf, organisatie of overheidsentiteit, kan dat veel betekenissen hebben. Wat je vaak terug hoort, is dat mensen geen antwoord op hun vraag krijgen omdat de vraag niet in het systeem past van een instituut.

Institutioneel werken en denken kan een aanzienlijke invloed hebben op het menselijk perspectief en daarmee op de manier waarop we naar mensen luisteren en met mensen omgaan. Deze invloed manifesteert zich in verschillende vormen.

Allereerst kan het leiden tot een beperking van perspectieven, waarbij medewerkers geneigd zijn om situaties en problemen voornamelijk vanuit een institutioneel standpunt te bekijken. Dit kan resulteren in een vermindering van de capaciteit om te luisteren en empathie te tonen voor individuele ervaringen die niet binnen deze gestandaardiseerde kaders vallen.

Verder is er de rol van taal en jargon in veel instituten, wat een barrière kan vormen in de communicatie met mensen buiten het instituut. Als professionals te veel vertrouwen op institutionele taal, kunnen ze moeite hebben om te luisteren en zich te verbinden met de ervaringen en verhalen van individuen die deze taal niet spreken of kunnen begrijpen.

Machtsdynamiek in institutionele settings kan ook de manier waarop naar mensen wordt geluisterd beïnvloeden. De stemmen van mensen in uitvoerende posities of van buitenstaanders krijgen mogelijk minder gewicht. Dit kan leiden tot een ’top-down’ luistercultuur waarin de input van hoger geplaatsten meer waarde krijgt dan die van anderen.

Daarnaast ligt in veel instituten de nadruk op efficiëntie, regelgeving en het bereiken van specifieke doelen. Dit kan ertoe leiden dat het luisteren naar mensen wordt gezien als een taak of een middel tot een doel, in plaats van een doel op zich. Deze houding kan het vermogen om empathisch te luisteren naar en te reageren op individuele behoeften en verhalen beperken.

Tot slot neigt institutioneel denken naar standaardisatie van processen en benaderingen, wat kan botsen met de noodzaak om individuele verhalen en ervaringen te erkennen, die vaak uniek en divers zijn. Het kan moeilijk zijn om binnen een institutioneel kader ruimte te maken voor de nuances en complexiteiten van individuele menselijke ervaringen.

Om deze uitdagingen te overwinnen, is het belangrijk dat instituten zich bewust zijn van deze beperkingen, ze erkennen en actief samen werken aan het ontwikkelen van een cultuur die het belang van luisteren en daarmee een dialoog erkent.