De droom van Ulysses

Op een paar minuten varen van het schiereiland Giens tegenover Hyères, ga je naar een van de meest paradijselijke eilanden van Frankrijk, Ile de Porquerolles. Overal waar je loopt, heb je uitzicht op turquoise en transparant water. Wij kozen ervoor om vanuit Sainte Maxime de boot te nemen en na twee uur varen aan wal te gaan.

Na een hapje gegeten te hebben bij Pelogos, waar onze smaakpupillen plezierig werden verrast, was het nog zo’n tien minuten lopen naar onze plaats van bestemming op het eiland: Fondation Carmignac.

Villa Carmignac

Gelegen op het eiland Porquerolles, in het hart van het Nationaal Park Port-Cros, nodigt de Villa Carmignac het publiek uit om tentoonstellingen van hedendaagse kunst, een beeldentuin en een cultureel programma te ontdekken.

Het eiland is geen triviale keuze: “Zoals bij elke mythe of inwijdingsreis is de oversteek naar het eiland altijd een dubbele beweging, de ene fysiek, de andere mentaal. Het gaat over oversteken naar de andere kant”, aldus directeur, Charles Carmignac.

De ingang van de villa in Provençaalse stijl, waarvan de tegels opnieuw zijn geverfd in staalblauw, wordt bewaakt door het Alycastre-beeldhouwwerk van Miquel Barcelo, een specifieke opdracht voor de villa. 

Omdat het eiland in een Nationaal Park ligt, kon het oorspronkelijke huis niet horizontaal worden uitgebreid. Het was daarom noodzakelijk om tentoonstellingsruimten onder de grond te maken. Zo wordt onder de oorspronkelijke locatie 2000m2 gebruikt zonder dat je als bezoeker de indruk hebt opgesloten te zitten. De openingen naar buiten en het prachtige waterplafond zijn voldoende om de ruimte te verlichten. De inwijdingsreis gaat verder. Om de gepresenteerde kunstwerken te waarderen, is de bezoekersstroom beperkt tot 50 inzendingen om de dertig minuten. Bovendien moet de expositieruimte op blote voeten worden bezocht. Het blijkt erfgoed van een lokaal ritueel maar vooral een manier van communiceren met kunst, met een zekere gemoedsrust, een stilte, een symbolisch, energiek en mystiek narratief.

Ulysses’ Dream

De reis van de zintuigen kan beginnen en brengt ons direct bij Ulysses’ Dream.

Bruce Naumann‘s “One hundred fish fountain’, uit 2005, is een prachtige installatie ontworpen met bronzen vissen gemaakt naar die van de Amerikaanse grote meren waar hij vroeger met zijn vader viste. Het water valt een kwartier in de tank en laat de sculpturen rondvliegen. Ademloos heb ik gekeken en geluisterd.

We vervolgen onze reis met geluiden, kronkelende gangen en kruisingen waarbij je je telkens afvraagt, gaan we deze weg in of die. In tegenstelling tot klassieke labyrinten, die verstoken zijn van referenties, heeft dit labyrint overal kunstwerken. We kwamen oog in oog te staan met dieren, spiegels, zeilen, illusies, kleine ruimten en verleiding. Soms kon je jezelf herkennen en soms liep ik weg, was iets te confronterend.

Het labyrint, een fysieke en mentale ruimte bij uitstek, opent zich voor een introspectieve reis.
Voor Ulysses is het een reis van de terugkeer naar het zelf, evenals naar zijn eiland; voor ons was het een eigentijdse en intieme odyssee.

Stijlstroming

De collectie biedt een vrij breed scala aan stijlstromingen van de 20e eeuw , te beginnen met Pop Art  en de schilderijen van Roy Liechtenstein en Andy Warhol. Het neo-expressionisme is ook vertegenwoordigd met het portret van Edouard Carmignac door Jean-Michel Basquiat. Fotografie is ook aanwezig sinds de Stichting in 2009 de Carmignac Prijs voor Fotojournalistiek in het leven heeft geroepen. We zien verschillende winnaars van deze prijs, zoals Massimo Berruti en Robin Hammond.

Elke ruimte onderscheidt zich. Soms op maat gemaakt zoals het eivormige canvas van Miquel Barcelo, die ook liggend kan worden ontdekt, die je het gevoel geeft van een totale onderdompeling in het water geleid door een octopus.

Tuin

Buiten lopen we door een stukje van de tuin van 15 hectare, ontworpen door landschapsarchitect Louis Benech. Al lopend ‘ontmoeten’ we een reeks werken geïnspireerd op de locatie.

De Carmignac Fondation slaagt erin om het publiek uit te nodigen voor een wonderbaarlijke artistieke en natuurlijke ontmoeting, ver van het tumult buiten.