Leven kan tot de dood leiden
Terwijl de thermometer 31.3 graden aantikt op mijn vakantieadres, sla ik het boek “Corpus delicti” van Julia Zeh dicht. Zij heeft mij vandaag meegenomen naar het jaar 2057. Op een spannende, realistische en beangstigende wijze laat ze mij kennismaken met een Staat waarin gezondheid tot het grote ideaal is verheven met maar een doel: een maatschappij zonder ziekte.
De wetenschap is er in geslaagd de samenleving zoveel mogelijk ziektevrij te maken. De Methode, zoals dit gezondheidsideaal wordt genoemd, dringt zich op totalitaire wijze op aan de bewoners. Want de overheid kent geen genade. Wandelen in het bos is taboe: teveel bacteriën in het struikgewas, koffie, alcohol en tabak zijn verboden, de burger moet netjes slaap – en eetverslagen indienen en De Methode verbiedt zelfs relaties met iemand die niet over hetzelfde immuniteitssysteem beschikt.
De Methode
Mia Holl, dertig jaar en biologe, weet niet goed of ze nog gelooft in De Methode nadat haar broer Moritz in de gevangenis zelfmoord pleegt nadat hij veroordeeld is voor een misdaad waarvan hij heeft ontkent die te hebben begaan. Dit brengt haar in conflict met de staat en tijdens een rechtszaak komt zij in contact met Heinrich Kramer, een fervent en belangrijk aanhanger van De Methode. Zo schrijft hij op maandag 14 juli in de krant ‘Het gezonde verstand’: Methodebescherming is een zaak van iedereen en mag niet tot het hulpeloze zelfbedrog van een welmenend en vredelievend systeem verloederen. Burgers, houdt uw ogen open!
Er ontstaat een relatie tussen de twee en in gesprekken in de rechtszaal wordt de validiteit en onfeilbaarheid van De Methode geanalyseerd.
Halverwege het boek vraagt Mia zich af wat normaal is. De methode is gebaseerd op de gezondheid van haar burgers en beschouwt gezondheid als normaliteit. Sterker nog ziek zijn is een misdaad. Maar wat is normaal? Enerzijds alles wat zich voordoet, wat voorkomt, wat gewoon is. Anderzijds betekent normal ook iets normatiefs, wat gewenst wordt dus. Gaan we dan de mens afmeten aan de feitelijkheden?
Ik zeg mijn vertrouwen op
Het hoofdstuk: ‘Hoe de vraag luidt’, maakt een diepe indruk op mij. Mia zegt in dit hoofdstuk haar vertrouwen op. ‘ Ik zeg mijn vertrouwen op in een Methode die liever het DNA van een mens gelooft dan zijn woorden. Ik zeg mijn vertrouwen op in een lichaam dat niet mijn eigen vlees en bloed maar een collectieve visie op het normale leven moet vertegenwoordigen. Ik zeg mijn vertrouwen op in de idioot die het bordje aan de ingang van de wereld heeft weggehaald waar op stond: OPGELET! LEVEN KAN TOT DE DOOD LEIDEN.
Het boek is filosofisch en maatschappijkritisch en levert bij mij veel stof tot nadenken. Wat een aanrader! Ik werd er overigens niet vrolijk van.
