Luisterend oor

De technologie heeft de laatste dertig jaar veel veranderingen met zich meegebracht in onze wereld. We kunnen met een paar drukken op de knop van onze telefoon met iedereen communiceren. En toch is de eenzaamheid toegenomen, wereldwijd. Alleen al in ons land voelt meer dan 40% van de volwassenen zich eenzaam.

De Jong Gierveld en Van Tilburg (2007) hebben een definitie van eenzaamheid opgesteld. Ze omschrijven eenzaamheid als ‘het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde relaties.’ In de definitie staat centraal dat het bij eenzaamheid om een subjectief oordeel over de sociale relaties gaat, en dat negatieve gevoelens of ervaringen daarbij centraal staan. Wat de relaties betreft, gaat het zowel om de kwantiteit als kwaliteit daarvan.

Afgelopen week vroeg ik aan deelnemers van een workshop wanneer er voor het laatst naar hen was geluisterd, echt geluisterd. Het werd muisstil. Daarna zei een vrouw: ” Wat een confronterende vraag. Het is zo lang geleden.”

Eenzaamheid

Na afloop sprak ik haar aan. Ik vroeg haar of ze met mij wilde delen wat mijn vraag met haar deed. Haar verhaal en deze drie zinnen resoneerde nog lang bij mij:

• Ik heb het gevoel dat ik met niemand mijn emoties en gevoelens kan delen.
• Ik heb het gevoel dat ik niet verbonden ben met de mensen om mij heen.
• Mensen worden eenzaam als er niet naar ze geluisterd wordt.

Samenspel

Mijn goede vriend Graham Bodie, een groot onderzoeker op ons vakgebied, vertelde mij dat luisteren “vraagt om een samenspel en goede interpretatie. Want mensen willen het gevoel hebben dat je begrijpt waarom ze het verhaal met je delen en wat het voor hen betekent.”

Initiatieven

In ons land zijn er veel prachtige organisaties die zich inzetten om zich beschikbaar te maken voor mensen die zich eenzaam voelen, die graag luisteren naar de verhalen van mensen en naar ze om willen kijken. De Luisterlijn is daarin een hele belangrijke. Maar ook organisaties als Mijn Buurtje betekenen heel veel voor mensen die zich eenzaam voelen.

Geven maar ook ontvangen

Ik heb het privilege gehad om de afgelopen elf jaar, mede door mijn werk, honderden prachtige verhalen te hebben mogen horen van bekende maar vooral ook onbekende mensen die mij in vertrouwen namen met hun angsten, verdriet, geluk en eenzaamheid. Ze hebben mijn wereldbeeld vergroot, mijn leven meer dimensies gegeven en velen hebben mij diep geraakt. Wat ze mij ook leerden is dat iedereen boeiend is om naar te luisteren als je de goede vragen stelt en dat begint met de keuze om te luisteren.

Luisteren is vooral geven, maar je krijgt er ook zoveel voor terug. Ook jij kan een verschil maken voor anderen!