Shared decision making is mensen behandelen in plaats van ziektes
” ‘Would you tell me please which way I ought to go from here?”, asked Alice. ‘That depends a good deal on where you want to go’, said the Cat. ‘I don’t much care where’ said Alice. ‘Then it does not matter which way you go’, said the Cat.” (Alice in Wonderland by Lewis Caroll)
De arts hoeft niet meer per se de regisseur te zijn als een patiënt bij hem komt voor zorg. Er is ruimte voor een actievere rol van de patiënt als deze dat wil en kan.
In de gezondheidszorg komen mensen soms voor lastige keuzes te staan. Bijvoorbeeld als er meerdere behandelingen mogelijk zijn. Shared decision making, oftewel gezamenlijke besluitvorming, leidt tot een samenspel tussen patiënt/cliënt en zorgverlener. SDM kent vier kenmerken: er moeten uiteraard twee of meer deelnemers zijn voor het besluitvormingsproces, beide deelnemers nemen actief deel aan het besluitvormingsproces, er is sprake van informatie-uitwisseling en het vierde kenmerk is dat er een beslissing wordt genomen waar beide partijen mee in kunnen stemmen.
Maar dit is niet altijd even makkelijk. Waarom niet?
Informatie
Ten eerste moet de patiënt goed geïnformeerd zijn om te kunnen deelnemen aan de discussie. Het belang hiervan is in verschillende studies aangetoond. Vaak baseren patiënten zich op de informatie die ze van hun arts krijgen. De arts is uiteraard een belangrijke bron van informatie van de patiënt, maar zeker niet de enige. Een grote concurrent, naast familie en vrienden, is het internet. Iedere dag komen er nieuwe sites bij waar men alles te weten kan komen over om het even welke kwaal. Waar de informatie vandaan komt en of het altijd correct is, is niet altijd duidelijk.
Communicatie
De tweede voorwaarde is communicatie. Het is niet alleen belangrijk te weten welke informatie de patiënt zelf heeft of waar hij deze gevonden heeft, maar vooral ook waar hij bang voor is, zorgen over heeft of welke verwachtingen hij heeft. Gaat de voorkeur uit naar kwaliteit of kwantiteit van het leven? De zorg is nog vaak aanbodgestuurd; de wensen, maar ook de mogelijkheden en wensen van de patiënt spelen nog te vaak een ondergeschikte rol in de keten van besluitvorming (indicatie, behandeling en zorg). Kortom: luisteren.
Shared decision making is mensen behandelen in plaats van ziektes.
