Emoties

‘Emoties zijn geen onberedeneerde of domme lichamelijke bewegingen. Integendeel, emoties zelf zijn intelligent. Zonder emoties is ons denken krachteloos’, stelt de Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum, hoogleraar ethiek en recht aan de Universiteit van Chicago.

Ze stelt, net als de stoïcijnse filosofen, dat emoties een gecompliceerde cognitieve structuur hebben. Emoties zijn cognitieve inschattingen en oordelen. Emoties laten ons dus zien dat we behoeftig zijn en afhankelijk zijn van objecten en gebeurtenissen in de buitenwereld die we niet (helemaal) in de hand hebben, stelt Nussbaum.

En het is onder andere daarin waar zij zich onderscheidt van de stoïcijnen en van Spinoza. Seneca, maar ook Epictetus en Marcus Aurelius, hebben lange passages gewijd aan emoties. Hierbij gaat het steeds om de manier waarop wij reageren op prikkels van buitenaf. Dat wil zeggen, of wij de prikkels goed- of afkeuren. Ieder mens staat zijn hele leven aan prikkels bloot, waar hij gedachten over vormt. De Stoa wil onze gedachten zuiveren en onze reacties meer adequaat maken. We moeten ons niet te laten meeslepen door onze emoties, maar ervan onaangedaan zijn.

Want als we in harmonie willen leven met de wereld om ons heen, en dat is het hoogste goed volgens deze filosofen, dan moeten we in harmonie met onszelf leven. 

En toen moest ik aan dit gedicht van Rumi denken.

Welcome and entertain them all!
Even if they are a crowd of sorrows,
who violently sweep your house
empty of its furniture,
still, treat each guest honorably.
He may be clearing you out
for some new delight.

This being human is a guest house.
Every morning a new arrival.

A joy, a depression, a meanness,
some momentary awareness comes
as an unexpected visitor.

The dark thought, the shame, the malice.
meet them at the door laughing and invite them in.

Be grateful for whatever comes.
because each has been sent
as a guide from beyond.

– Jelaluddin Rumi,
Translation from The Essential Rumi by Coleman Barks

Sculptuur: Jean Michel Folon