Een ander beeld over de vrouw, de wereld en de wetenschap

Twee weken geleden fietste ik op een zondagmiddag naar de boekhandel in mijn stad die ook op zondag open is: ‘Grand Theatre Breda‘. Een hele grote boekenwinkel met altijd een goed assortiment en fijne achtergrondmuziek. In de winkel werkt Grietje. Velen ‘kennen’ haar wellicht van televisie of radio want deze vrouw werkt al ruim 30 jaar in de boekenwereld. Ik raakte met haar in gesprek over vrouwen en wetenschap. En zij gaf mij een boek in handen: ‘Ondergeschikt‘ van Angela Saini. En ik ben haar dankbaar!

Angela Saini (37) is wetenschapsjournalist voor BBC radio. In dit boek gaat zij in op ingesleten ‘waarheden’ over vrouwen. Vooroordelen, mythen, ze pakt ze allemaal aan met heel veel wetenschappelijk bewijs en goede voorbeelden. Ze kijkt naar de geneeskunde, de antropologie, psychologie, neurowetenschap en evolutiebiologie. Het is 2018 en we gaan nog steeds gebukt onder eeuwenoude stereotyperingen.

Objectiviteit

Wat mij zo aanspreekt in dit boek hoe zij duidelijk maakt dat onderzoek naar menselijk gedrag gepaard gaat met diverse vooroordelen. Mooi is dan ook haar uitspraak:

„Objectiviteit is onmogelijk, als mensen kunnen we niet objectief oordelen over andere mensen. We moeten toegeven dat we vooroordelen hebben en daar ook nederig over zijn.”

Angela neemt een gemoedelijke toon aan in dit zeer goed leesbare boek en elk verhaal, anekdote en stukjes onderzoek sluiten naadloos op elkaar aan. Ze lijkt geinspireerd te zijn door het boek van Cordelia Fine, ‘Delusions of Gender’. Ze schrijft soms over dezelfde studies en gepubliceerde artikelen, maar brengt ook ander materiaal aan het licht en breidt eigenlijk Fine’s werk uit. Ze gaat bijvoorbeeld in op de recente ontdekking dat geslachtshormonen en immuniteit verband met elkaar houden.

Antropoceen

Wat mij bijvoorbeeld duidelijk is geworden sinds dit boek is dat vrouwen vaak verkeerd begrepen worden met hun fysieke klachten. Ze zijn wellicht betere overlevers maar niet gezonder dan mannen. Angela geeft meer inzicht in het biologisch verhaal van vrouwen en dat de wetenschap daarover nog verre van volmaakt is. We moeten kritisch blijven over wat we lezen, goed blijven nadenken, de context en historie van gedrag snappen.

We leven nu in het antropoceen, zoals René ten Bos goed omschreef in zijn boek.  Het tijdperk waarin de monidale ecosystemen diepgaand worden beinvloed door menselijke activiteit. De feiten uit dit boek stellen ons in staat om onze samenleving ten goede te veranderen naar een samenleving waarin wij gelijkwaardig zijn aan elkaar, mannen en vrouwen, omdat we mensen zijn.

Dit boek is belangrijk!

NB: Door Physics World is de Engelstalige editie van dit boek uitgeroepen tot Boek van het jaar 2017.